Domuz Gribi Onlemleri
Domuz gribi nedir?
Domuz Gribinin Belirtileri nelerdir?
Belirtiler normal insan gribi belirtilerine benzer ve
• Ateş,
• Öksürük,
• Boğaz ağrısı,
• Burun akıntısı,
• Vücut ağrıları,
• Baş ağrısı,
• Titreme halsizlik bazı vakalarda kusma ve ishal bildirilmiştir. Geçmişte zatürre ve solunum yetmezliği gibi ciddi hastalık ve ölümlere neden olduğu bildirilmiştir.
İnsandan insana nasıl bulaşır?
Hastalığa yakalanmamak için ne yapmak gerekir?
Bu önlemler:
• Öksürdüğünüzde ya da hapşırdığınızda ağzınızı ve burnunuzu bir kağıt mendille kapatınız. Kullandığınız mendili hemen çöpe atınız.
• Öksürdükten veya hapşırdıktan sonra ellerinizi bol su ve sabunla yıkayınız. En az 15 ila 20 saniye yıkama önerilir. Alkolle temizleme de tercih edilebilir.
• Ağzınıza, burnunuza ve gözlerinize dokunmaktan kaçının. Çünkü virüs ellerinizle başka kişilerle tokalaşma yoluyla da bulaşabilmektedir.
• Hasta kişilerle yakın temastan kaçının.
• Genel sağlığınıza dikkat ediniz.
• İyi uyuyun, fiziksel aktivitelerde bulunun, stresten kaçının, bol sıvı alın ve iyi beslenin
• Bu hastalıkla kontamine olmuş olabilecek yüzeylere temas etmekten kaçının.
Seyahat eden kişilere DSÖ neler tavsiye etmektedir?
Tedavisi var mı?
Çocuklarda acil tıbbi yardım gerektiren durumlar şunlardır:
• Hızlı nefes alma ya da solunum güçlüğü
• Mavimsi cilt rengi
• Yeterince sıvı alamama
• Uyanamama ya da uyaranlara cevap verememe
• Huzursuzluk
• Grip benzeri semptomlara ek olarak ateş ve şiddetli öksürük
• Döküntü
Yetişkinlerde acil tıbbi yardım gerektiren durumlar şunlardır:
• Solunum güçlüğü veya nefes darlığı
• Göğüs ya da karın içinde ağrı veya basınç
• Ani baş dönmesi
• Konfüzyon
• Şiddetli bulantı ve kusma
TÜRKİYE'DE DOMUZ GRİBİNDE SON DURUM
Yükleyen xprodoksit.
Şehremini Anadolu Lisesi'nde görevli bir öğretmende, domuz gribi virüsü tespit edildiği öne sürüldü. Müdür yardımcısı konuyla ilgili basın mensuplarına bilgi vermekten kaçınırken, okulun beden eğitimi öğretmeni konuyu doğrulayarak, bir proje için ABD'ye giden meslektaşının tahlillerinin pozitif çıktığını iddia etti. Alınan bilgiye göre; okulda görev yapan öğretmenlerden G.Y. ve E.U., bir proje kapsamında görevli olarak ABD'ye gitti. Türkiye'ye döndükten sonra her iki öğretmen de, yüksek ateş ve grip şikayetiyle hastaneye başvurdu. Yapılan tahliller neticesinde öğretmenlerden G.Y.'nin, domuz gribi virüsü taşıdığı öne sürüldü. Okulun müdür yardımcısı, bilgi almak üzere binaya gelen basın mensuplarını dışarıya çıkarttı. Müdür yardımcısı, okulun kapılarını kapatarak gazetecilere bilgi vermekten kaçınırken, beden eğitimi öğretmeni Seyithan Dağıstanlı iddiayı doğruladı. Dağıstanlı, "Arkadaşlarımız bir proje kapsamında ABD'ye gitti. Döndükten sonra pazartesi günü okula gelerek kendilerini iyi hissetmedikleri gerekçesiyle sevk aldılar. Bir arkadaşımızın tahlil sonuçları pozitif çıktı. Şu an hastanede tedavi görüyor. İl Sağlık Müdürlüğü'nden gelen ekipler, diğer öğretmenlere koruyucu ilaç verdi. Öğrencilere herhangi bir şey yapılmadı çünkü derse girmemişlerdi" diye konuştu.
BAKANLIKTAN YAZILI AÇIKLAMA YAPILDI (4.6.2009)
Sağlık Bakanlığından konuya ilişkin yapılan yazılı açıklamada, şöyle denildi: "Ülkemizde tespit edilen domuz gribi (İnfluenza A/H1N1) vakalarından biri ABD'de bir süre kaldıktan sonra 31 Mayıs 2009 tarihinde ülkemize dönen ve öğretmen olarak görev yapan bir vatandaşımızdır. Şikayetleri 29 Mayıs 2009 tarihinde başlayan kişi, ülkemize döndükten sonra 1 Haziran 2009 tarihinde çalıştığı kurumdan sevk kağıdı aldıktan sonra sağlık kurumumuza başvurmuştur. Yapılan tetkikler neticesinde domuz gribi olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu vaka yeni bir vaka olmayıp daha önce açıkladığımız 7'inci vakadır."
DENİZLİ'DE DOMUZ GRİBİ
Denizli'ye Kanada'dan gelen bir Türk vatandaşında domuz gribi A(H1N1) virüsü tespit edildiği bildirildi.
DOMUZ GRİBİNDE (A/H1N1) BEBEKLERİN BESLENMESİ
Bebeğimi korumak için ne yapabilirim?
İngiltere 21 Yaş Altı Milli Takımı ve Manchester City'nin savunma oyuncusu Micah Richards'ın tatilini geçirdiği Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nde yakalandığı domuz gribinde iyileşme sürecine girdiği öğrenildi.
Domuz gribi aşısı insanlar üzerinde denendi
Çin'de influenza A/H1N1 gribine karşı geliştirilen aşı insanlar üzerinde denendi.
Şinhua ajansının haberine göre, Çin'de eczacılık alanında faaliyet gösteren Pekin Kışing Biyolojik Ürünler grubu tarafından yapılan testler sonucu, aşının insanlar üzerinde "güvenilir ve güvenli" olduğu açıklandı.
Kışing Biyolojik Ürünler grubu Genel Müdürü Yin Veydong yaptığı açıklamada, gönüllüler üzerinde yaptıkları deneyler neticesinde herhangi bir olumsuz yan etkiye rastlamadıklarını ve gönüllülerin bulgularının üç günlük gözlem süresi boyunca olumlu yönde geliştiğini kaydetti.
Başlangıç deneyleri kapsamında aşının "güvenilir ve güvenli" olduğunu belirten Yin, şirketin, Ağustos ayında kamuoyuna aşıyla ilgili rapor sunacağını bildirdi.
Aşının 1600 kişi üzerinde denendiğini ifade eden Yin, testlerin iki ay içerisinde tamamlanacağını, 3-60 yaş arası gruba aşıdan 21 gün arayla iki doz vurulabileceğini, 60 yaş üzerine ise tek dozun yeterli olabileceğini kaydetti. 28.07.2009
DOMUZ GRİBİ AŞINIDA TEHLİKE
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, domuz gribi aşısında skualen isimli maddenin Körfez Savaşı Sendromu gibi vücudu tahrip eden oto-immun hastalıklarına neden olduğuna dikkat çekerek, “Aylar öncesinden 20 milyon doz domuz gribi aşısı siparişi veren Sağlık Bakanlığı’nın ısmarladığı aşıda Amerika’da yasak olan bu adjuvan madde skualen var mı?” dedi.
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, domuz gribi aşısının çok tehlikeli olabileceğini bildiren haberlere her gün bir yenisinin daha eklendiğini belirterek, “Grip aşılarına tıp dilinde adjuvan adı verilen ve vücudun aşıya daha fazla tepki vermesini sağlayan maddeler ekleniyor. Alüminyum ve skualen bunlar içinde en çok kullanılanlar” dedi.
Aşılara adjuvan eklenmesinin teorik olarak mantıklı olduğun belirten Prof. Dr. Küçükusta, bu sayede kısa zamanda az sayıda virüsle aşı üretmek ve böylece de daha az virüs antijeni ile daha çok insanı aşılamanın mümkün olduğunu söyledi. Ancak bu işlemin çok tehlikeli yan etkilerinin de olduğunu söyleyen Prof. Dr. Küçükusta, “Bu sebeple de Avrupa’da üç çeşit aşıda skualen kullanılıyor olsa da Amerika’da bu maddelerin aşılara eklenmesine kesinlikle müsaade edilmiyor. Oysa medyada domuz gribi aşısı üreten şirketlerin en az ikisinin hazırladıkları aşıda adjuvan kullanacakları haberleri yer aldı” dedi.
SAĞLIK BAKANLIĞI'NA DOMUZ AŞISI SORUSU
Skualen’in besinlerle sindirim sisteminden vücuda girmesi halinde hiçbir sorun olmayacağını ancak aşılarda verilmesinin yan etkilere sebep olduğunu kaydeden Küçükusta, Körfez Savaşı Sendromu gibi vücudu tahrip eden oto-immun hastalıklara neden olduğunu açıkladı. Küçükusta, “Aylar öncesinden 20 milyon doz domuz gribi aşısı siparişi veren Sağlık Bakanlığı’na birkaç sorum var. Aşı hangi firmadan alınıyor ve bunun için kaç lira ödenecek? Sağlık Bakanlığı’nın ısmarladığı aşıda Amerika’da yasak olan bu adjuvan madde skualen var mı? Eğer varsa Sağlık Bakanlığı’nın skualenin emniyeti konusundaki fikri nedir?” sorularını yöneltti.
Sağlık Bakanı Recep Akdağ, "Çok insan hastalanacaktır, buna hazırlıklı olalım” dedi.
Sağlık Bakanı Recep Akdağ, domuz gribinin önümüzdeki aylarda bütün dünyada çok hızlı bir şekilde yayılacağını belirtti.
Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı ile Kosova Sağlık Bakanlığı arasında “Sağlık Alanında İşbirliğine Dair Anlaşma” imzalandı.
Bakan Akdağ, bakanlıkta gerçekleşen imza töreninin ardından bir gazetecinin “Sağlık Bakanlığınca bundan birkaç ay önce yapılan bir açıklamada, hac döneminde domuz gribi ile ilgili olarak bazı önlemlerin alınmasının söz konusu olduğu söylenmişti, nasıl önlemler alınması gerekiyor?” şeklindeki sorusuna, şu yanıtı verdi: “Bu husustaki uygulamalar, Dünya Sağlık Örgütü ve hac konusundaki sağlık meselelerini yöneten Suudi yetkililerin temel yönlendirmeleri doğrultusunda yapılacaktır. Henüz kesinleşmiş kararlar mevcut değil. Bu kararların kesinleşmemiş olmasının en önemli nedeni, hastalıkla ilgili verilerin henüz toplanıyor olmasıdır. Ayrıca hastalığın aşı ile ilgili gelişmelerinin de henüz tamamlanmamış olmasıdır. Önümüzdeki bir ay gibi bir sürede bunlar netleşecektir. Biz de vatandaşlarımızı koruyacak biçimde kararlarımızı Diyanet İşleri Başkanlığı ile birlikte vereceğiz. Konuyu çok yakından takip ediyoruz.”
Bakan Akdağ, domuz gribine ilişkin başka bir soru üzerine, “Bu hastalık, bütün dünyada önümüzdeki aylarda çok hızlı bir şekilde yayılacak. Burada önemli olan kendi ülkemiz açısından bu yayılmayı yavaşlatmak, riskli grupları iyi korumak, onları aşılamaktır. Ne yapacağımızı bilmektir. Çok insan hastalanacaktır, buna hazırlıklı olalım” dedi. Hastalık konusunda bakanlık ve yerel sağlık birimlerinin vatandaşları bilgilendirmeye devam ettiğini vurgulayan Bakan Akdağ, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Koruyucu tedbirleri çok iyi alacağız. Bulaştırmamak için ellerimizi çok iyi yıkamamız gerek, diğer koruyucu tedbirleri iyi alacağız. Bir de Sağlık Bakanlığı ve yerel sağlık yöneticilerince yapılan uyarıları takip edeceğiz. Süreç içinde bu uyarıların niteliği değişebiliyor. Her türlü iletişim mecrasını kullanarak özellikle basın aracılığıyla halkımızı aydınlatmaya devam edeceğiz. Artık domuz gribi ile ilgili bir hasta gördüğümüzde, bunu çok özel bir durummuş gibi görmekten vazgeçmeliyiz. Bu hastalık bütün dünyada yayıldı, biliyoruz ki kış mevsiminde yayılma çok hızlanacak.” Sağlık Bakanı Akdağ, Tekirdağ'daki sel felaketinin ardından içme suyunun kullanımına yönelik soruya ise “Böyle zamanlarda, o bölgedeki mahalli yöneticilerimiz, il hıfzıssıhha kurulu ile birlikte bölgeye veya şehre ait gerekli tedbirleri halkımıza iletiyorlar. Genel anlamda içme suyu ile ilgili bir sıkıntı olmamasına gayret ediyorlar. Suların klorlanması ile ilgili hassasiyetler artırılıyor. Gerekli uyarılar il içinde vatandaşlarımıza yapılacaktır” yanıtını verdi.
Ekim'de 10 Milyon Domuz Gribi Aşısı Geliyor
Domuz gribine karşı daha önce risk grubundaki 10 milyon kişiyi aşılama kararı alan Sağlık Bakanlığı, ilk partisi Ekim başında gelmesi beklenen aşının daha fazla sayıdaki kişiye yapılabileceğini açıkladı. Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Turan Buzgan, 2 firmanın H1N1 aşısını Eylül sonundan itibaren üretecek duruma geleceğini söyledi. Domuz gribi pandemisine ilişkin hazırlıklar ve yürütülen çalışmaların Pandemi İzleme Bilim Kurulu ile birlikte şekillendirildiğini anlatan Buzgan, bu kurulun aldığı karara göre ülkede domuz gribi aşısı yapılması gereken 13 milyon kişi bulunduğunu bildirdi. Ülkelerin üretimi sınırlı olan aşıya ulaşabilmek için bir yarış içinde olduğuna dikkati çeken Buzgan, Sağlık Bakanı Recep Akdağ'ın firmalarla bizzat görüşerek aşının temini konusunda gereken garantiyi aldığını belirtti. 2 doz halinde uygulanacak aşının ilk partisinin Ekim başında Türkiye'ye ulaşmasının beklendiğini açıklayan Buzgan, uygulamanın en yüksek risk grubundan başlanarak yapılacağını söyledi. Bilim kurulunun, öncelikli risk grubu olarak gebeleri, 6-35 ay arasındaki çocukları, diyabet, KOAH, kalp hastalığı ve bağışıklık sistemi yetmezliğine sahip kronik hastalığı olanları, sağlık personelini, elektrik, doğalgaz ve ulaşım hizmeti gören kritik görevlerdeki kamu personelini, asayiş kuvvetlerini ve Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarını belirlediğini kaydeden Buzgan, aşının yetişmesi halinde hacı adaylarının da bu gruba dahil edileceğini söyledi. İlk etapta risk grubundaki asgari 10 milyon kişinin aşılanması kararı alındığını, ancak bu sayının artırabileceğini bildiren Buzgan, ''Sipariş verilen 20 milyon dozun 3'te 1'i yılsonuna kadar, geri kalanı da 2010 başında teslim alınacak. Belki ilk dozu hemen, 2. dozu daha sonra yapabiliriz. Türkiye aşı sıkıntısı yaşamayacak'' diye konuştu. Üretimi sınırlı olduğu için H1N1 aşısının ilk etapta eczanelerde satılmasının beklenmediğini kaydeden Buzgan, ''Belki 2010 yılının 2. yarısında piyasada satılabilir'' dedi. Buzgan, mevsimsel grip aşısı ile H1N1 aşısının birlikte yapılmasında bir sakınca olmadığını da bildirdi.
Son Dakika
Sağlık Bakanlığı, Ankara'da bir ilköğretim okulunda, yakın dönemde yurt dışı seyahatinden dönen, öğrencilerle teması olan ve hastalık belirtileri ortaya çıkan bir öğrenciden alınan numunede pandemik A (H1N1) virüsü tespit edildiğini bildirdi.
Böylelikle ülkede vaka sayısının 477'ye, yerli vaka sayısının da 160'a ulaştığı açıklandı.
Sağlık Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, şöyle denildi: "Ankara'da bir ilköğretim okulunda, yakın dönemde yurt dışı seyahatinden dönen öğrencilerle teması olan ve hastalık belirtileri ortaya çıkan bir öğrenciden alınan numunede pandemik A (H1N1) virüsü tespit edilmiştir. Böylelikle ülkemizde vaka sayısı 477'ye ve yerli vaka sayısı da 160'a ulaşmıştır."
Öğrencinin genel durumunun iyi olduğu, evinde izole edilerek tedavisine başlandığı kaydedilen açıklamada, "Bu vaka ile temaslı olan kişilerden alınan numuneler ulusal referans laboratuvarımız olan Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi viroloji laboratuvarında çalışılmakta olup sonuçları kamuoyu ile paylaşılacaktır" bilgisine yer verildi.
Okul tatil edilmedi
Ankara Valisi Kemal Önal ise bir öğrencide domuz gribi virüsüne rastlanan Özel Bilkent İlköğretim Okulu'nda eğitim ve öğretimin devam edeceğini, şimdilik okulun tatil edilmesinin söz konusu olmadığını bildirdi.
Önal, yaptığı açıklamada, domuz gribi virüsü tespit edilen 7. sınıf öğrencisi B.T'nin temas ettiği öğrencilerin 7'sinden alınan numunelerin Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi'ndeki laboratuvarda incelendiğini, bununla ilgili sonuçların henüz alınmadığını söyledi.
Söz konusu okulda eğitim ve öğretimin devam edeceğini belirten Önal, "Şimdilik herhangi bir tatil söz konusu değil" dedi.
Öte yandan, Özel Bilkent İlköğretim Okulu'nun internet sitesinde yer alan açıklamada da, okulun yarın tatil olmadığı bildirildi.
Ankara İl Sağlık Müdürü Mustafa Aksoy da, ilköğretim okulu öğrencisi B.T'de hafif burun akıntısı olduğunu, ateşinin bulunmadığını ve genel sağlık durumunun iyi olduğunu bildirdi.
Aksoy, Özel Bilkent İlköğretim Okulu öğrencilerinden 45 kişilik bir grubun geçtiğimiz haftalarda İskoçya'ya, daha sonra da Kapadokya'ya gittiklerini belirtti.
Domuz gribi virüsü tespit edilen B.T. ile aynı virüsü taşıdıkları şüphesiyle alınan numuneleri Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi'nde incelenen 7 öğrencinin genel sağlık durumlarının iyi olduğunu anlatan Aksoy, "Domuz gribi virüsü saptanan çocukta hafif burun akıntısı var. Ateşi bile yok. Genel durumu iyi" dedi.
Ankara'da domuz gribi vakasının daha önce de görüldüğünü kaydeden Aksoy, "Bunda abartılacak bir durum yok. Bizim endişemiz virüsün şekil değiştirerek saldırgan hale dönüşmesi. Virüste şekil ve karakter değişikliği olmadığı sürece herhangi bir endişe duymuyoruz" diye konuştu. 14.10.2009
Ankara da bir ilköğretim okulunda bir öğrenciden alınan numunede pandemik A (H1N1) virüsü tespit edildiği 13.10.2009 tarihli açıklamamızla duyurulmuştu. Bu gelişme çerçevesinde vakanın yakın temaslılarına ulaşılmış ve alınan numunelerde aynı okulla ilişkili ilk vaka da dâhil olmak üzere toplam 16 vaka pozitif olarak tespit edilmiştir. Bu vakalardan 13’ü öğrenci, 2’si veli ve 1’i öğretmendir.
Toplam Vaka Sayısı 472'ye Ulaşmıştır
Tüm vakaların kontrol ve tedavileri evlerinde sürdürülmektedir. Temaslılarına ulaşılmakta ve sağlık kontrolleri yapılmaktadır. Kamuoyuna saygı ile duyurulur.
Diyarbakır' da İki okulda daha domuz gribi...
Bu okullarda 5 süreyle eğitime ara verildi!
18 Ekim 2009 tarihi saat 20:00 itibari ile bugüne kadar ülkemizde tespit edilen pandemik H1N1 gripli hasta sayısı toplam 551’dir. Ankara’da son 5 günde tespit edilen vaka sayısı ise 41’e ulaşmıştır.
Tespit edilen yeni vakaların genel durumları iyi olup takipleri devam etmektedir.
Öte yandan Diyarbakır ilimizde 7 yeni pandemik H1N1 gribi vakası tespit edilmiş olup bu vakaların 6 tanesi öğrencidir. Bu vakaların görülmesi üzerine, Diyarbakır İl Hıfzıssıhha Kurulu 18 Ekim 2009 tarihinde toplanarak 2 okulda (araya hafta sonu tatilinin girmesi de göz önünde bulundurularak) 19 Ekim 2009 Pazartesi gününden itibaren tedbiren 5 gün süre ile eğitim ve öğretime ara verilmesine karar vermiştir. Diyarbakır’daki vakaların da genel durumları iyi olup takipleri evlerinde devam etmektedir.
Hastalığın yayılımını engellemek için grip belirtileri olan çocuklar bu belirtiler geçinceye kadar okula, dershaneye, kreş veya bakımevine gönderilmemelidir.
Ellerin sık sık su ve sabunla yıkanması hastalığın bulaşmasını önlemede en önemli tedbirlerden biridir. Öksürük veya hapşırık esnasında ağız ve burun tek kullanımlık kâğıt mendil ile kapatılmalı ve mendil çöp kutusuna atılmalıdır. Evler ve diğer kapalı mekânlar sık sık havalandırılmalı, özellikle sık dokunulan eşyalar ve yüzeyler temizlenmelidir.
Diyarbakır ilimizde yeni pandemik H1N1 gribi vakalarının tespiti ve sağlık mazereti sebebiyle okula devamsızlıkların artması sebebiyle durum değerlendirmesi yapılmıştır. Bakanlığımız Pandemi Bilim Kurulu’nun tavsiyeleri doğrultusunda hastalığın yayılım hızını azaltmak amacıyla Diyarbakır il merkezindeki tüm ilköğretim ve ortaöğretim okulları ile dershanelerde eğitim ve öğretime tedbiren 26 Ekim 2009 Pazartesi gününe kadar ara verilmesi Diyarbakır İl Hıfzıssıhha Kurulu tarafından kararlaştırılmıştır.
Diyarbakır’daki vakaların da genel durumları iyi olup takipleri evlerinde devam etmektedir." T.C. Sağlık Bakanlığı
20 Ekim 2009 tarihi saat 12:00 itibari ile bugüne kadar ülkemizde tespit edilen pandemik H1N1 gripli hasta sayısı toplam 582’dir.
DOMUZ GRİBİ İSTANBUL'DA
20/10/2009 Tarihli Açıklama (saat:21:45)
İstanbul ilimizde 30 Nisan - 20 Ekim 2009 tarihleri arasında 245 kişide Pandemik A (H1N1) gribi tespit edilmiştir. 18 yaş altı grupta da zaman zaman pozitif vakalara rastlanmaktadır.
İLK AŞI ANKARA SAĞLIK MÜDÜRÜNE
Domuz gribi Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nde (TSK) de görüldü. TBMM’de bir milletvekili sekreterine Domuz gribi teşhisi kondu. Dinlenmesi için izin verilen sekreterin sağlık durumunun iyi olduğu açıklandı. 4 bin kişinin çalıştığı ve bir o kadar da ziyaretçinin girdiği Meclis’te önlem olarak milletvekili odalarına dezenfektan konuldu. Aşı olacağının mesajını veren TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin, Parlamento Muhabirleri Derneği ziyaretinde “Aşılı ağacın meyvesi sağlıklı olur” dedi.
GATA Komutanı da grip
Aşı olan vatandaşlarımızın, aşının koruyucu etkisi 10–14 gün sonra ortaya çıktığından kişisel korunma önlemlerini devam ettirmeleri önemlidir.